SIBCULO

                                         Klooster    Galilaea Maior ( of Groot Galiea)

                                            OMMEN met artikel over de Ommerschans

Kerkhof voormalige bedelaarskolonie Ommerschans

De begraafplaats van de voormalige bedelaarskolonie aan de Schansweg in Ommerschans werd in 1821 in gebruik genomen. In 1820 was er door de Maatschappij van Weldadigheid, die verpauperde stedelingen probeerde een nieuw bestaan te geven, ook een ‘onvrije’ kolonie in het leven geroepen. Hier werden personen van ‘minder zedelijk en goed gedrag’ opgenomen; de zogenaamde ‘onvrije kolonisten’, bedelaars, vagebonden, mensen die niet in staat waren een zelfstandig bestaan te leiden, vondelingen en weeskinderen. Op een bepaald moment waren er meer dan 2000 bedelaars ondergebracht en zij moesten hard werken op de in totaal 21 ontginningsboerderijen in de omgeving. Nadat in 1821 de eerste bedelaars in de kolonie stierven, werd de begraafplaats op de oude verdedigingswal van de zuidelijke omgrachting van de schans ingericht. Het voorste gedeelte van de begraafplaats diende als laatste rustplaats voor overleden gestichtsbeambten. Een aantal van deze graven is bewaard gebleven.

Hier ligt ook Zientje ( Sientje)Hoogenberk,geboren te Avereest - 13 jarige dochter van Nicolaas Hoogenberk  en Roelofje Tijmes-  begraven. Nicolaas Hoogenberk was pachter van een van de hoeven die bij de kolonie hoorde. Op 15 oktober 1889 werd zij door een van de bedelaars aangerand en met een mes om het leven gebracht.( de 50 jarige Arie van Es ,1838 - 1929 ) In een ruim gedeelte daarachter werden de bedelaars begraven, in totaal 5448 mannen, vrouwen en kinderen. Gezien de hoge sterftegetallen was er sprake van grote, open graven, waarin tientallen bedelaars tegelijk begraven werden, zonder vermelding of grafsteen. Staatsbosbeheer heeft boompjes aangeplant die de graven nu aan het oog onttrekken. Achter deze graven is een aantal rijen witte houten kruisen te vinden. Deze zijn geplaatst op de graven van patiënten van het opvoedingsgesticht, dat rond 1892 gebouwd was; vanaf 1933 diende het gebouw als Rijksasiel voor psychopaten. Helemaal achter op het kerkhof, verscholen tussen het kreupelhout, ligt een grote grafsteen met daaronder de grafkelder van de familie Moll. Petrus Moll was fabrieksbaas op de Ommerschans. Het is een raadsel waarom de steen op deze plek ligt.